Maar hoe kun je zo slim zijn als je niet op Harvard zit?

Grote ogen kijken me aan en het valt even stil. We zitten samen in een eetzaal op Harvard en we kennen elkaar ongeveer een uur.

De afgelopen 60 minuten hebben we een waanzinnig interessant gesprek gehad. Over zijn ambitie om arts te worden, mijn wens om ooit vredesonderhandelingen bij de VN te leiden (ik gooi het maar alvast in de wereld ;-)) en over de meerwaarde die ontstaat bij het overbruggen van verschillende disciplines en werkvelden. Beroemde schrijvers die van oorsprong natuurkundigen zijn bijvoorbeeld. Of huisartsen die zich ontwikkelen tot briljante pedagogen. Beiden leerden we. Zowel omdat de ander onze horizon verbreedde, als doordat we iets probeerden uit te leggen. Dit gesprek hadden we nu toevallig op de campus van een van de beroemdste universiteiten ter wereld, maar het had ook op het strand kunnen zijn, in het bos of aan de bar. Leren gebeurt immers altijd en overal.

Begin maart zocht ik een vriend op, op Harvard. Een week lang speelde ik zijn schaduw en volgde hem naar al zijn colleges, activiteiten en feestjes. In het vliegtuig terug snapte ik ineens wat ik ervaren had die week: leren stuur je niet,  je faciliteert het. Sommige dagen zat ik namelijk in de collegebanken en leek geen enkel woord van de professor te beklijven, andere dagen hing ik aan hun lippen. Tijdens sommige gesprekken met studenten hoorde ik mijn hersenen kraken, terwijl het andere keren gewoon leuk was, zonder dat ik tot inzichten kwam.

Als je ervoor kiest om van het leven te leren, dan weet je nooit wat je wanneer gaat leren. Niemand weet immers hoe het leven loopt. Dat betekent niet dat je geen enkele invloed hebt op je leren, helemaal niet. Maar wel dat als je een leerdoel stelt en je onderweg bent, het kan zijn dat je ineens een ander doel moet stellen, of je route moet aanpassen. En dat je nooit kan weten hoe lang het duurt voordat je iets leert. Soms valt het kwartje binnen twee seconden en soms duurt het zes maanden. Best gek dus, dat je van tevoren kunt weten dat het drie jaar duurt voordat je alle leerdoelen van een opleiding hebt bereikt en je dan precies op 21 juni 2022 klaar bent voor je diploma.

Ik faciliteerde mijn leren die week op Harvard door rond te wandelen op een universiteit, maar deze week doe ik dat door te werken in Amsterdam. Leren is niet gebonden aan een locatie, dus ook niet aan een schoolgebouw. Leren is wel afhankelijk van de context, de omgeving waarin iets betekenis krijgt. Dat kan heel goed een schoolgebouw zijn, maar het kan ook een andere (digitale) plek zijn waarin je je omringt met nieuwe informatie en potentiële interactie. In het gesprek waar ik dit blog mee begon was er voor zowel mij als de ander nieuwe informatie, en die potentiële interactie werd vervuld. Een context waarin we beiden konden leren dus. En dat gebeurde toevallig op een school.

Deze zomer was ik met Future Talks op de Noordpool en daar zei iemand tegen me: ‘being in a certain room doesn’t define you, what you do outside of it is what counts’. Dus hoef je niet naar Harvard, om alles te leren dat je nodig hebt in het leven. Je kunt overal contexten creëren waarin je leert. En dat is maar goed ook.

Dank Maarten dat ik je schaduw mocht zijn en dank Annette voor het meelezen en je scherpe blik! 🙂