De Grote Kans van Open Badges.

Soms heb je van die innovaties die rond zoemen. Veel mensen hebben het erover en slechts weinigen lijken er het fijne van het weten. Zo hoorde ik al snel nadat ik me in de wereld van leren en innovatie waande veel over Open Badges. Iedereen die ik erover hoorde was enthousiast. Tijd om er eens in te duiken dus.

Open Badges kunnen de manier waarop we competentie erkennen en crediteren voorgoed veranderen. Nu ineens alle leerlingen en studenten in ons land niet langer in een schoolgebouw, maar online en thuis leren, is het plotsklaps extra relevant om te kijken naar hoe we verworven kennis en skills erkennen. Ervan uit gaan dat iemand iets heeft geleerd, omdat diegene een x aantal uur in een gebouw heeft doorgebracht gaat immers niet meer op.

Toch moeten we oppassen dat Open Badges geen nieuwe wijn in oude zakken wordt. Hoe dat te voorkomen? In dit stuk deel ik een aantal ontdekkingen die ik deed.

Wat zijn Open Badges precies?

Een digitale badge is een insigne dat blijk geeft van bepaalde kennis of vaardigheden. Open Badges zagen het licht in 2011. Mozilla (die club die Firefox hebben gemaakt) was op zoek naar een manier om vorm te geven aan hun droom: een wereld waarin alle vormen van leren (online en offline) erkent werden. Dit deden ze door een open standaard te schrijven. Zo'n standaard is een technisch protocol dat beschikbaar is voor iedereen die het wil gebruiken. Als je dit protocol volgt, dan creëer je badges die verenigbaar zijn met andere badges. Dat is wel zo handig, want dat zorgt ervoor dat we elkaars badges kunnen begrijpen.

Wat kun je allemaal met een Open Badge?

Dus: een open badge is een digitaal bewijs van een prestatie. Je verzamelt badges op een platform naar keuze (er zijn er inmiddels legio - zie hier een overzicht van de initiatieven wereldwijd) en creëert zo een plek waar jouw skills en kennis zichtbaar zijn. Verder kunnen mensen elkaars badges endorsen. Dit kun je zien als een aanbeveling.

Wat badges interessant maakt, is dat op het creëren, uitgeven en endorsen van badges zowel door instituten en organisaties als door individuen gedaan kan worden. Zo kun je dus een badge portfolio opbouwen met badges van de scholen waar je onderwijs hebt genoten, mentoren waar je van hebt geleerd, trainingen en cursussen die je hebt gevolgd, klanten die een skill van jou waarderen en ieder ander die je erkent voor iets dat je kunt. Bovendien kun je jezelf badges toekennen, ook niet ongebelangrijk.

Serge Ravet experimenteert zelfs met het idee van een dreambadge. Dit is een badge, die je jouw toekomstige zelf toekent. Stel je wilt een dokter worden later, dan geef je jezelf nu alvast al een badge waarin je dat stelt. Zo wordt jouw ambitie alvast duidelijk voor het netwerk waarin jij leert.

Wat bepaalt de waarde van een badge?

De waarde van een badge wordt door drie dingen bepaald:

1. De inhoud van de badge

2. De afzender van de badge

3. De endorsements op de badge

Deze drie componenten zijn uiteraard alle drie afhankelijk van de context waarin de badge gelezen wordt en door wie. In sommige gevallen zal het bijvoorbeeld heel relevant zijn dat je badge van schildersbedrijf de Wit is, of juist van de universiteit van Chicago. Hetzelfde geldt natuurlijk voor de inhoud en endorsements.

Experimenteren

Over de hele wereld poppen organisaties uit de grond die gebruik maken van Open Badges. Wellicht een teken van hype (als jouw ondernemende geest op dit punt al 5 verdienmodellen rondom open badges heeft bedacht - geloof me, je bent niet de enige 😉) maar ik geloof graag dat Open Badges de manier waarop we onze eigen kennis en vaardigheden en belangrijker nog die van anderen erkennen fundamenteel kan veranderen.

Afgelopen halfjaar heb ik het eerste VO scholenbestuur in Nederland mogen begeleiden in het gebruik van Open Badges. Gelderse Onderwijsgroep Quadraam ging het avontuur aan om te kijken hoe zij leerlingen op een andere manier erkenning kunnen geven voor de kennis en vaardigheden die ze opdoen. Daarin zijn ze voor mij een echt voorbeeld van hoe innovatie binnen het VO eruit zou moeten zien: kleinschalig, leergierig en met een houding van ‘volgens ons moet dit anders kunnen, we weten nog niet precies hoe, maar laten we gewoon beginnen’.

De pilot bestond uit twee fases. Eerst werden badges ingezet om microcredentials uit te delen voor het afronden van modules in een examenvak. Voor het afronden van modules als Basis van programmeren en webdesign kregen leerlingen niet alleen een cifjer, maar ook een badge.

In de tweede fase kochten twee docenten een auto op de sloop en werden leerlingen van alle 13 scholen, ongeacht leeftijd of opleidingsniveau uitgenodigd om samen deze auto race klaar te maken. Een groep van zo’n 20 leerlingen meldde zich aan om op woensdagen na schooltijd samen aan de slag te gaan. In de loop van hun project deelden de docenten badges uit voor de vaardigheden die de leerlingen opdeden. Voor de ene leerling was dit het doorgronden van hoe een 4-takt motor werkt, voor de ander ging deze badge over het afstellen van de remmen. Lees hier meer over dit bijzondere avontuur.

Tijdens deze pilot ben ik een onderscheid gaan zien in drie verschillende soorten badges:

[Voor de kenners: onderstaande is inderdaad een ander onderscheid dan Surf maakt in hun whitepaper over Open Badges.]

1. Badges op basis van criteria vanuit het onderwijs, wetgeving of werkgevers.

Dit zijn badges die uitgegeven worden door scholen, overheidsinstanties of werkgevers wanneer je voldoet aan hun vooraf vastgestelde criteria. Je krijgt bijvoorbeeld een badge voor het afronden van een vak op school, of het volbrengen van een BHV training.

Deze vorm van badges kunnen fungeren als een soort schaduwboekhouding voor formeel leren, waarbij je naast het diploma leerlingen/studenten badges toekent voor de onderdelen die zij afronden. Een voordeel hiervan kan zijn dat digitalisering leidt tot gemakkelijkere uitwisseling tussen instanties die formeel leren aanbieden. Amerikaanse universiteiten zijn bijvoorbeeld bezig met een experiment rondom open badges als een manier voor studenten om makkelijker een gedeelte van hun opleiding bij een ander instituut te volgen. Als immers deze universiteiten elkaars badges erkennen, dan kun je als student makkelijker op verschillende plekken badges verzamelen.

In het geval van werkgevers, kan dit natuurlijk ook gaan om toekomstige werknemers. Stel dat het jouw grote droom is om bij de NOS te werken. Dan zou het best wel handig zijn als je ergens kunt vinden welke skills de NOS wil zien bij haar medewerkers. Je kunt natuurlijk ook de coördinator van de opleiding Journalistiek van jouw hogeschool blind vertrouwen, maar ik denk dat het best handig is om zelf de regie te nemen over jouw aansluiting bij de arbeidsmarkt. Dit geldt overigens net zo goed voor beroepen waar je geen opleiding voor hoeft te volgen. Het lijkt mij ideaal als we door badges over een paar jaar van bijvoorbeeld topondernemers kunnen zien welke weg zij hebben afgelegd naar hun niveau.

2. Badges die je jezelf toekent voor informeel leren

Je leert natuurlijk de hele dag. Door wat je leest, luistert, doet en ervaart leer je. Deze ervaringen doen ertoe. Met een beetje pech word je al heel jong afgeleerd om dit als leren te beschouwen (maar dat is een verhaal voor een andere blog 😉), maar dat betekent niet dat het er niet meer is. Deze tweede categorie badges bestaat uit de bewijzen die je jezelf toekent voor de dingen die je leert. Hierin zie ik een mooie uitnodiging tot (of misschien wel het eindstation van) reflectie. Verder zijn endorsments op dit type badges een mooie erkenning van de vruchten die je plukt van het sturen van je eigen ontwikkeling.

3. Badges die een ander jou toekent voor informeel leren

Tot slot kunnen anderen jou natuurlijk ook badges toekennen voor de dingen die je buiten onderwijsinstellingen leert. Voor mij doet deze categorie badges het meest recht aan de grilligheid van een leerproces. Van ontzettend veel dingen die we weten of kunnen zijn we ons immers niet bewust. We zijn onbewust bekwaam, zoals Maslow zou zeggen. Misschien kun je je wel een situatie voor de geest halen waarin iemand je wees op iets dat je goed kunt of weet. Was het een juf of meester? Of misschien wel een werkgever of mentor?

Het magische aan deze momenten van erkenning en gezien worden, vind ik dat erkenning beide partijen altijd iets oplevert. Tot dat inzicht kwam ik door deze blog van Serge Ravet. Stel: je bent een dokter en erkent een andere mens als een goede dokter. Dan zegt dit iets over de ander, want die wordt door jou een goede dokter gevonden. Maar het zegt ook iets over jou. Als jouw erkenning de ander waarde oplevert, dan heb jij kennelijk de kennis, vaardigheden of het inzicht dat nodig is om een goede dokter te erkennen. Zo bekrachtig je niet alleen de ander, maar ook jezelf door te erkennen. Win-win dus.

De Grote Kans van Open Badges

Waar denk ik een enorme kans voor open badges ligt is door informeel leren zichtbaar te maken. Niet alleen om zicht te krijgen op de competenties van een individu, maar juist ook om collectief te kunnen leren. Bijvoorbeeld door te zien hoe binnen verschillende netwerken van en met elkaar geleerd wordt, of door zicht te krijgen op vaak genomen leerroutes. Wanneer badges alleen gebruikt worden voor achievement signaling dan laten we een groot stuk van de potentie liggen. Natuurlijk kunnen open badges dienen als een digitale, flexibele schaduwboekhouding voor formeel onderwijs. Als de innovatie daar echter blijft steken, dan missen we de kans om met badges al het andere leren zichtbaar te maken. Dat was sowieso al geen goed idee, maar al helemaal niet nu we zo duidelijk zien dat leren toch echt meer is dan wat er op school gebeurt.